Potje huilen in de auto

Ik had gisteren drie shifts leerlingen van een middelbare school in Gemert voor wie ik een stukje voorlas en vertelde over het schrijven van boeken, en waar dat schrijven (en lezen) allemaal goed voor is. Ik kan dat wel duidelijk maken op zo’n lezing, maar het is juist op dat soort lezingen dat het mij weer duidelijk wordt.

Ik vertelde over het geweld dat we vroeger thuis een periode mee hebben gemaakt (mijn vader ging dood, mijn moeder kreeg een vriend, die vriend sloeg mijn moeder in elkaar tot we bij hem wegvluchtten), en bij shift twee zat een jongen (ze waren allemaal 15, 16) die vroeg of ik fysiek niets tegen die man kon doen.

Dat was zo’n moment dat mijn radar begon te bliepen, zachtjes. Ik had al gezien dat hij met grote ogen naar mijn verhaal luisterde.

Nee, zei ik, ik was 13, 14, en hij was heel groot en sterk, en het was ook niet mijn verantwoordelijkheid fysiek iets tegen die man te doen. Helaas, vertelde ik, nam ik wel een ander soort verantwoordelijkheid op me: ik deed mijn best hem rustig te houden zodat hij mijn moeder niet te vaak in elkaar zou slaan.

Die jongen knikte, en bij het verdergaan met mijn verhaal keek ik naar hem: nog steeds die grote ogen.

Toen ik klaar was, bleef hij staan, en hij vertelde dat hij hetzelfde mee had gemaakt: hij was acht geweest toen zijn vader stierf, en de vriend die zijn moeder kreeg was ook niet bepaald oké.
We hebben er een paar minuten over staan praten, en ik heb hem een stevige hand gegeven en gezegd dat hij me moest mailen als hij er een keer over wilde praten.

Pas in de auto terug realiseerde ik me goed wat hij had gevraagd: of ik fysiek niets tegen de man had kunnen doen.
Wat hij eigenlijk vroeg: had hij fysiek niets moeten doen tegen de man van zijn moeder?
Die jongen was toen acht. Nu zestien. En hij liep nog steeds rond het het idee dat hij iets had moeten doen.
Ik heb een potje zitten huilen in de auto. Voor hem, voor mezelf, voor alle kinderen die door volwassenen in zo’n kutsituatie worden geplaatst.