814 woorden: dom dik volk

We zaten op het terras en het terras keek uit op de Tilburgse kermis.
De Tilburgse kermis heeft speciale dagen — een roze maandag, voor homo’s, en vandaag moest een dag voor gehandicapten zijn, want we zagen kleine optochtjes van rolstoelen, mongooltjes, een verstandelijk gehandicapte die luchttrompet aan het spelen was.

Het uitzicht was goed voor ons.
En toen kwam de dikke familie.

De dikke familie bestond uit vier kinderen van wie er één niet dik was en twee vrouwen, van wie er één dik was — de ander was een berg. De berg was zo dik dat er een vetophoping op haar schouders lag, net onder haar nek, alsof ze een rechtopstaande dromedaris was.

Wij keken. Dat is namelijk de bedoeling van een terrasje — kijken naar de mensen die langslopen. Het feit dat er langsgelopen wordt, maakt het kijken net discreet genoeg: voor je te lang kijkt, zijn de langslopers voorbij.

De dikke familie liep alleen niet voorbij; ze zochten een plaats op ons terras. Voor ons. Dus we keken. En ik keek iets te lang, gehypnotiseerd door de dromedarisbult.

De andere vrouw zag me en begon tegen me te praten, maar dat had ik niet meteen door. Ze herhaalde wat ze zei: ze reikte me haar zonnebril aan en vroeg of ik ‘m wilde lenen, want dan zou ik het nog beter zien.

Ik kon zeggen dat je met een zonnebril niet per se beter ziet, maar ik voelde me betrapt, en zo voelde de dikke vrouw zich ook; ze voelde zich bekeken, zij en haar familie, omdat ze zichzelf en haar familie verdacht van het bekijken waard zijn. Ze voelde zich aangesproken, zo zei ik het tegen mijn vriendin, ze voelde zich aangesproken, anders zou ze nooit zo boos zijn. Wij zouden er niets van zeggen als we zo bekeken werden — wij weten dat we bekeken worden, en dat accepteren we.

Maar het was net iets anders, bedacht ik later: het was sociale frictie. Het was onrecht dat we zo keken, want wij waren duidelijk mensen die de havo hadden gedaan. En de dikke familie was voor een dubbeltje geboren, en wij waren typisch het soort mensen om kwalijk te nemen dat zij nooit een kwartje zouden worden.
Nou — Fuck them.

Mijn grote zus woont in een volksbuurt en is daar gelukkig. Als ze iets vertelt over een buurvrouw of over een vriendin, is het bijna standaard dat ze zegt: die heeft al heel veel meegemaakt, hoor. Ja, dat komt omdat domme mensen altijd veel meemaken, en dat komt omdat ze de verkeerde keuzes maken. En vervolgens de schuld aan de maatschappij geven.

Domme mensen, ja.

Dom is een woord dat voor mij net zo’n harde klank heeft als vet, of Turk (ik heb het woord Turk te vaak op een denigrerende manier horen zeggen, dus ik kan het nooit laten ‘Turkse man’ te zeggen als ik Turk bedoel), of kanker. Dom is een vent bij jou en je kinderen in huis halen die zijn en jouw geld wegzuipt en je ook nog even in elkaar slaat, en als ie weg is precies nog zo’n vent in huis halen. Dom is een kind hebben met een havo- of vwoadvies en het dan naar het vmbo te sturen omdat het zegt dat z’n vriendjes daar ook heen gaan.

Die mensen zijn niet slecht opgeleid omdat ze arm zijn — het vwo kost evenveel als het vmbo. Die mensen zijn arm omdat ze dom zijn.

Die mensen, zei hij veralgemeniserend, ja. Mensen die zeiken over politici die niks aan het doen zijn alleen maar omdat ze lege stoelen zien als de tweede kamer op het journaal is. Mensen die vroeger ‘je mag het eigenlijk niet zeggen’ zeiden en dat nu helemaal achterwege laten als ze zeiken over buitenlanders.

Fuck them. Ze zijn dom. En het enige maatschappelijke onrecht dat ze daar houdt is de sociale druk die ze zelf op hun eigen kinderen leggen.

Sociale druk houdt de slimme kinderen die tussen dat domme volk worden geboren dom, en dat is de pest. Slim zijn is niet stoer. Slimme mensen zitten je namelijk aan te gapen omdat je vet bent en er niks aan kan doen.

Als je havo hebt gedaan, heb je kapsones.

Een oude vriend van me, uit de Vogelenbuurt in Amsterdam-Noord, is parkeerwacht en heeft een IQ van 140 en heeft er nooit een flikker mee gedaan.

En dat is absoluut onrechtvaardig. Domme kinderen die bij VPRO-ouders worden geboren, hebben geluk, want die gaan naar de Vrije School en worden beeldend kunstenaar. Ja — dat is onrecht.

Dom arm volk: zoek het maar lekker uit. Op feestjes van mijn grote zus zitten mannen die hun zoontjes van 4 bier laten drinken uit hun glas en en roepen moet je kijken wat ie kan! Dat kind kan misschien wel wat anders ook, uit dat kutleven stappen bijvoorbeeld, maar een boek lezen is niet stoer, natuurlijk.

Dit was een column voor literair tijdschrift Passionate