808 woorden: Actie

Een column voor Passionate.

De RAF heeft ooit in Osdorp gezeten. Ze hadden er een schuilplaats en ze werden ontdekt en toen werd er geschoten. Een jongen waar ik wel eens mee voetbalde op het pleintje heeft me de kogelgaten in de muur op de Pieter Calandlaan laten zien; die zitten er al heel lang, zei hij.

De RAF vocht voor een betere wereld, in de jaren zeventig.

Ik heb zelf ook een keer gevochten voor een betere wereld. Dat was in de jaren tachtig. Althans, ik heb een keer meegelopen met een demonstratie. Ik weet niet meer waar die demonstratie voor of tegen was. Maar we hoefden niet naar de les, dat weet ik nog wel. We vertrokken van school en daar kwamen we ook weer aan. Toen we klaar waren, ging ik naar huis.

Op de route van school naar huis hingen op vier verschillende plekken gele posters in de ramen: stop de neutronenbom. Toen ik mijn moeder vroeg wat dat was, zei ze dat het een bom was die alle gebouwen liet staan, dat alleen mensen ervan dood gingen. Ik weet nog steeds niet of dat klopt. Ik heb de neutronenbom altijd iets magisch gevonden. Ik zag dat wel voor me, een wereld zonder mensen waar alleen alle dingen er nog waren.
Ook in de ramen: zwartwitposters met boze figuurtjes die de bom een schop gaven.

Op de radio was Doe Maar met De Bom.
Laat maar vallen
want het komt er toch wel van.
Op school liepen oudere jongens in zwarte kleren.

Het was heel veel onschuld, in de jaren 70 en 80. Zelfs de RAF met hun aanslagen en hun doden hebben achteraf gezien een bepaalde liefheid — met veel excuses en respect naar hun slachtoffers, natuurlijk. Elk clubje dat dacht dat communisme een oplossing was, heeft een bepaalde liefheid; naïviteit is altijd een beetje vertederend. Maar ze waren radicaal en de mensen waren bang voor ze.

De radicalen waar de mensen nu bang voor zijn hebben die onschuld niet, ook al zijn zij net als de RAF ervan overtuigd dat de wereld een betere plek wordt als iedereen naar ze luistert. Ik denk alleen dat de radicalen van nu vinden dat iedereen slecht is — in de jaren 70 had juist iedereen iets goeds in zich.

Het is grappig dat het zo loopt: je zou denken dat de geschiedenis terwijl hij zich voltrekt laat zien dat mensen zich op saamhorigheid richten, niet op wij en jullie. In vrijwel elk verhaal dat zich in de toekomst afspeelt, zijn er geen landsgrenzen meer op aarde; grenzen zijn iets heel onlogisch voor mensen met lieve idealen. Maar mensen zijn niet liever geworden. Mensen zijn bozer geworden. En als ze niet boos zijn, zijn ze ongeïnteresseerd.

Dus: de radicale actie is radicaler geworden. Meer doden, minder gericht. En de niet-radicale actie stelt niets meer voor. Als je nog eens een demonstratie op de Dam ziet, zijn het altijd Azerbeidjanen die om vrijheid roepen of iets anders dat Azerbeidjanen nodig hebben. Of Tibetanen. In kleine groepjes. Bij de Tibetanen zie je dan wel een paar verdwaalde Nederlanders, maar die zijn nog van vroeger.

De mensen van nu voeren actie door hun avatar op twitter groen te maken zodat ze laten zien dat ze het heel erg vinden dat er een meisje in Iran is doodgeschoten.
Misschien ben ik zelf nog een beetje van vroeger dat ik dat een beetje jammer vind.

Als ik Star Trek keek, vond ik het volkomen logisch dat er geen landsgrenzen meer bestonden. Ik dacht: mensen gaan allemaal bij elkaar horen. En dan dacht ik niet aan communisme, maar aan aardig voor elkaar zijn. En ik dacht dat ik dat zelf nog mee zou gaan maken, want dat bij elkaar horen zou een beetje gelijk opgaan met de komst van vliegende schotels voor iedereen, en die vliegende schotels waren een kwestie van tijd; vanaf het jaar 2000 zou dat wel een beetje op gang komen. Iedereen wachtte op dat jaar 2000, zo leek het, want er waren een heleboel producten en winkels en leuzen die dat magisch klinkende ‘2000’ incorpereerden.

Ik was niet de enige die wachtte.
Er kwam niets.
Maar niemand hier heeft nog veel zin om actie te voeren.

Alle actie komt altijd voort uit gezamenlijke onvrede. Onvrede is er nog steeds, misschien wel meer dan ooit, maar het is geen onvrede meer over de situatie van mensen — het is onvrede over mensen. Niet-radicale actie is een eenmansbetoging geworden met een reactie op een artikel op telegraaf.nl: ze moeten eens boeven gaan vangen.

De radicale actie van nu is een laatste oprisping – straks, over honderd jaar vind iedereen iedereen stom, en om het dan nog ergens op te laten lijken, maakt ergens iemand zijn avatar op twitter groen, en vervolgens kijkt hij uit het raam om te zien hoe de landsgrens rond zijn huis erbij ligt.